2. ATAK PANIKI – CZYM JEST I JAK SOBIE Z NIM RADZIĆ?
Treść
Atak paniki to silny, napadowy lęk, który objawia się w różnych sytuacjach społecznych. Często towarzyszą mu takie symptomy, jak: przyspieszony rytm lub kołatanie serca, szybki oddech, ból i/lub duszność w klatce piersiowej, ból brzucha, potliwość, uczucie słabości lub osłabienia, lęk przed zemdleniem, przed tym, że nie będziemy w stanie opanować sytuacji.
Przede wszystkim należy jednak pamiętać, że tym, co wyzwala atak paniki jest poczucie silnego lęku. Opisane powyżej objawy najczęściej trwają od kilku do kilkunastu minut, a następie ustępują samoczynnie. W tym miejscu należy podkreślić, że istnieje znacząca różnica między lękiem a strachem, dlatego tych pojęć nie powinniśmy używać zamiennie. Strach będzie oznaczał reakcję na konkretną, określoną sytuację, rzecz, zwierzę bądź osobę. Z lękiem będziemy mieli do czynienia, kiedy zaczniemy odczuwać dyskomfort i niepokój nie znając jednocześnie ich dokładnej przyczyny.
W powstawaniu ataku paniki silną rolę mogą odgrywać wyobrażenia. Oznacza to, że jeśli stworzymy „w głowie” katastroficzne wizje (o tym, że sobie nie poradzę, że spotka mnie niebezpieczeństwo itd.) – mózg zareaguje tak samo, jak w przypadku, gdyby zagrożenie to było faktyczne. W obydwu przypadkach zostanie uwolniona w naszym organizmie duża dawka kortyzolu (hormonu stresu).
Osoby doświadczające ataków paniki odczuwają tak zwany „lęk przed lękiem”, co oznacza, że w obawie przed odbieraniem nieprzyjemnych emocji, rezygnują z różnych aktywności, podczas których doświadczyły w przeszłości ataków paniki. Przykładowo, jeśli Pani X doznała silnego ataku paniki, będąc akurat na zakupach w galerii handlowej, zrezygnuje z obecności w tym miejscu, gdyż w jej mniemaniu zminimalizuje to możliwość wystąpienia ataku lęku. Pan Z przestanie prawdopodobnie latać na wakacje samolotem, bo głęboko wierzy w to, że taka decyzja zapobiegnie częstym atakom. Pani Y natomiast przestanie do pracy jeździć metrem – uzna bowiem, że spacery będą bezpieczniejsze dla jej zdrowia psychicznego.
Czym to skutkuje w dalszej perspektywie? Zarówno Pani X, Pan Z oraz Pani Y w istocie doświadczają trudności funkcjonowania w życiu osobistym czy zawodowym. Ich „lęk przed lękiem” wyklucza ich sukcesywnie z życia społecznego, limitując możliwe opcje dotyczące wyboru środka komunikacji czy sposobu spędzania wolnego czasu.
Ataki paniki mają charakter nawracający, dlatego warto poznać techniki radzenia sobie z nimi:
- ćwiczenia oddechowe (np. wdychaj powietrze nosem licząc do dwóch, następnie powoli, wypuszczaj licząc do dwóch, powtórz kilkakrotnie)
- jeśli atak nastąpi w miejscu, które ma dostęp do toalety, podstaw nadgarstki pod chłodną wodę (pozwoli to obniżyć ciśnienie krwi i spowolnić tętno)
- oddychaj do papierowej torebki, aż poczujesz, że oddech się wyrównuje
- powiedz sobie „wiem, że atak paniki, to nic przyjemnego, ale zaraz mi przejdzie. Nic mi się nie stanie”.
Pamiętaj!
Jeśli ataki paniki utrudniają Ci codzienne funkcjonowanie, poproś o pomoc lekarza specjalistę. Pomocna również w takich przypadkach jest terapia poznawczo-behawioralna, podczas której nauczysz się rozpoznawać fałszywe przekonania i nieprawdziwe myśli oraz zidentyfikujesz, co wywołuje Twój lęk.
Jeśli chcesz uzyskać bardziej szczegółowe informacje, zapraszamy na rozmowę z psychologiem lub pedagogiem szkolnym.